Mitolojide Pegasus Kimdir?
Yunan mitolojisinde Pegasus, Poseidon ve Medusa‘nın iki çocuğundan biri olan ölümsüz kanatlı, beyaz bir attır. Perseus Athena’nın da yardımları ile yılan saçlı talihsiz Medusa’nın kafasını keser. Pegasus’un; Poseidon’dan hamile olan Medusa’nın dökülen kanından, kardeşi altın kılıçlı Khrysaor ile birlikte doğduğuna inanılır. Hesiodos, Pegasus’un isminin pınar başlarında durmayı çok sevdiği için Yunanca “kaynak” anlamına gelen “pege” kelimesinden geldiğini söyler.
Pegasus ve Hippocrene Pınarı
Pegasus babası Poseidon’dan aldığı bir özelliği sebebiyle sularla yakından ilişkilidir. Yani, aynı babasının yabasını yere vurduğunda su çıkması gibi, Pegasus’un da toynağını vurduğu yerden su çıkar. Yunanistan’da, antik yazar Hesiodos’a musaların(ilham perileri) ilham bağışladığı Helicon dağı bulunur. İşte antik çağlarda buradaki Hippocrene pınarının Pegasus’un toynaklarını yere vurunca doğduğuna inanılmış. Bu pınarın suyu inanışa göre insanı sarhoş eder ve ilhamla coştururdu.
Pegasus Kimdir : Bellerophon ile Pegasus
Vahşi ve doğada serbest gezen Pegasus, birgün Yunan kahramanlarından biri olan Bellerophon tarafından evcilleştirilir. Ama kahraman bunu kendi başına yapamaz. Tanrıça Athena yardım eder. Antik Yunan dünyasının en ünlü şairlerinden biri olan Pindaros’a göre, tanrıça Bellerophon’a Pegasus’u yakalaması için tılsımlı bir altın dizgin hediye eder. Böylece kahraman Pegasus’u bir pınarda su içerken görür ve yakalar.
Bellerophon ve Pegasus Mitolojisi
Pegasus Bellerophontes efsanelerinde oldukça önemli bir rol oynar. Aslında her şey Bellerophontes’in yanlışlıkla birisini öldürmesiyle başlar. Bellerophon Korinth kralı Glaukos ile okyanus tanrıçası Eurynome’nin oğludur. Bir gün avlanırken yanlışlıkla kardeşini öldürür ve büyük bir üzüntü duyar. Tırynis’e sürgüne gider. Burada Kral Proitos’un karısı kraliçe Anteia kahramana âşık olur Bellerophon’dan bir buluşma ister. Bellerophon kabul etmeyince, genç adamın kendisini baştan çıkarmak istediğini söyleyerek iftira eder. Onu kocasına şikâyet eder. Bunun üzerine kral Bellerophon’u bir mektupla kayınpederi İobates’e gönderir. Mektupta Lykia Kralı olan İobates’den bu mektubu getireni öldürmesini ister.
İobates mektubu okuyunca, Bellerophon’a ön tarafı aslan arka tarafı ejderha, keçi kafası olan ve ağzından alevler saçan Khimaira’yı öldürme görevini verir. İobates, Bellerophon’un tek başına canavarın üstesinden gelemeyip öleceğini düşünür. Ancak Bellerophontes, Pegasus ile yükselir ve Khimaira’yı bir vuruşta öldürür.
Ayrıca Bellerophon, anlatılarda Amazonları ve savaşçı Solymi’yi Pegasus sayesinde yenmiştir.
Bellerophon’un Ölümü
Bellerophon tüm rakiblerine karşı kazandığı sayısız zaferden sonra, ölümlülerin varlığına layık olmadığına inanmaya başlar. Olimpos Dağı’nda tanrılar arasında yaşamayı hak ettiğini düşünür. Bu yüzden Pegasus’a biner ve yukarı doğru yolculuğuna başlar. Bellerophon’un kibrine kızan Zeus, onu cezalandırır. Kocaman bir at sineği göndererek Pegasus’u rahatsız eder ve o da Bellerophon’u sırtından atar.
Pegasus Olympos’ta
Bellerophon’u sırtından atan Pegasus bir süre sonra Olympos’a ulaşır. Zeus onu diğer atlarıyla ahıra bağlar ve yıldırım taşıyan arabasını çekmek görevini verir. Olympos’da uzun süre hizmet ettikten sonra Zeus, Pegasus’u bir takımyıldızına çevirir.
Antik Kaynaklarda Pegasus
Pegasus’un doğumu ve adının kökenini antik yazar Hesiodos’un “Theogonya” adlı eserinde geçer. Ayrıca Pegasus’un hikâyesine antik şair Pindaros’ta yer vermiştir..
Hesiodos Pegasos’un doğuşunu Theogonya’sında şöyle anlatır ;
“…Sthenno, Euryale ve bahtsız Medusa
Perseus kestiği zaman kafasını
Khrysaor’la Pegasos çıkıverdi kanından.
Biri Okeanos’un kaynaklarından doğduğu için,
öteki elinde altın kılıç tuttuğu için almışlardı
Pegasos’la Khrysaor adlarını.
Pegasos bırakıp toprağı havalandı gitti ölümsüzlere doğru.
Zeus’un sarayında oturur şimdi
şimşekle yıldırım taşıyıp onun adına.”
Pegasus Betimlemeleri
Pegasus Yunan ve Roma sanatına da etki etmiştir. Kanatlı, beyaz, havada koşan at şeklinde betimlenir. Genelde Bellerophon ile birlikte yer alır. Muğla’nın Fethiye İlçesinde yer alan Tlos antik kentindeki Bellerephontes anıt mezarında Pegasus’un, üç başlı canavar Chimera ile savaşı betimlenmiştir.
Fotoğraf: thoughtco.com
