Şair, yazar, düşünür. 19 Eylül 1944’te Kayseri’de doğdu. Söke’de bir polis memurunun altıncı çocuğudur. 1955 yılında Kastamonu Abdülhak Hamit Tarhan İlkokulundan mezun oldu. İsmet Özer ilkokuldan mezun olduğu yıl, ailesi Kastamonu’dan Çakrla’ya taşındı. Ailenin Çankırı’ya taşındığı yıl babası emekli oldu. Ortaokula Çankırı Lisesi’nin ortasında başladı. Dört yıl Çankırı’da kaldıktan sonra Özer’in ailesi daha sonra Ankara’ya taşındı. Liseyi özel, Ankara’da Gazi Lisesi’ni kuran biri Çankırı’da okudu.
Lise matematik dersinde başarısız oldu ve bir yıl geç mezun oldu. 1962 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne girdi. İki yıl boyunca birinci ve ikinci sınıfları okudu. Dört yıl sonra okula gitme fırsatı bulsa da ayrılmaya karar verdiği için siyaset bilimini bıraktı. Küçük yaşlardan itibaren şiire ilgi duymaya başladı. 1962’den itibaren şiirle düzenli ve disiplinli bir şekilde ilgilenmeye başladı. Siyaset Bilimi Enstitüsü’nde bulunduğu süre içinde yirmi beş şiir yazdı.
İlk şiiri 1963 yılında Yerken dergisinde yayımlandı.
Siyaset Bilimi Enstitüsü’nü kurduğunda kendisini sosyalist bir dünya görüşü olarak tanımladı. 7 Aralık 1963’te Türkiye İşçi Partisi’ne üye oldu. Partinin genel merkezinde çalıştı ve birçok etkinliğe katıldı. Siyaset Bilimi Enstitüsü Düşünce Kulübü’nün yönetim kurulu sekreteriydi. Daha sonra kulübün başkan yardımcısı olarak görev yaptı. 1966’da Siyaset Bilimi Enstitüsü’nden arkadaşlarıyla birlikte “Dönüşüm” adlı bir siyaset dergisi çıkardı. Beş sayılı derginin hazırlanmasında ve satışında aktif rol aldı. Daha sonra Dev-Genç olarak değiştirilen Creative Club Alliance’ın kurucularından biriydi.
1966’da ilk şiir koleksiyonu olan Gecelelin Bir Koşu’yu kendi yayınevi olarak yayımladı. 800.000 liret olan baskı masrafını babasından aldığı 250.000 liretle tazmin etmiştir. Kitapların çoğu TİP örgütüne dağıtıldı. Defterden elde edilen tutarın tamamı parti hazinesine gelir kaydedilir. 1967’de askere gitti. Askerliğini taarruz onbaşı olarak Sivas, Konya, Elazığ ve Muş’ta yaptı (1969). Muş’un askerliği sırasında babası Ahmed Özer’i kaybetti. 1969’da Ant dergisinde yayınlanan bir panelde sosyalist bir şiir anlayışının savunulmasında etkili oldu.
1969, bu çıkışın bir uzantısı olarak değerlendirilebilecek olan Halkın Dostları dergisinin hazırlıklarıyla geçti. Arkadaşları tarafından derginin sahibi ve yöneticisi olarak seçilmiştir. Derginin İstanbul merkezli olması kararı nedeniyle Ankara’dan İstanbul’a taşındı. Burada bir süre Artel Yayıncılık adlı bir kuruluşta geçimini sağlamak için çalıştı.
Halkın Dostları’nın ilk on iki sayısı
(ilk sayısı Mart 1970) İsmet Özel’in yönetmenliğinde yayımlandı. İsmet Özel, derginin 12. sayısından sonra hala aktif olmasına rağmen, sorumluluğun bir kısmını arkadaşlarına devretti. Dergi, 12 Mart 1971 tarihli muhtıra çerçevesinde on sekizinci sayısı çıkınca sıkıyönetim nedeniyle kapatıldı. İlk iki sayı İstanbul’da çıktı ve Halkın Dostları üçüncü sayıdan (Mayıs 1970) Ankara’ya taşındı. Nisan 1970’de Ankara’ya dönen İsmet Özer, Türk İnşaat Mühendisleri Cemiyeti’nde çalışmaya başladı.
1969’da ikinci şiir koleksiyonu olan Evet, Ethan’ı yayınladı ve büyük tepki aldı. İsmet Özel’in “Gece Koşmak”ta ikinci bir yeni etkinin hissedildiği ilk şiir koleksiyonu, bu kitap aracılığıyla modern şiirsel eşlikimizi özümsediğini gösteriyor.Yeni edindiği ikinci aşama. İkinci kitabı Yes İsyan’da tek bir ana fikri temel alıp, onu bir dünya görüşüyle birleştirmeye, onu hayat ve yaşayan insan merkezli inşa etmeye özel bir önem vermektedir. Modern şiirdeki ikinci yeni başarımıza yeni bir bakış açısı getirerek, şiirin yapısını bozmadan olağanüstü görüntü yoğunluğuna sahip şiiri insanlara ve hayata entegre etmeyi başardı. Evet, İsyan’ın gördüğü büyük ilgi, açılışın beklendiğinin ve bağlantının doğru kurulduğunun bir başka kanıtı.
İsmet Özel’in ikinci kitabı “Evet İyan”a, oradan da “Halk Dostları”na götürme süreci, 1965 yılında Şiir Sanatı’nda yayınlanan “Gerilla” şiiriyle başlayabilir. “Gerilla” ile başlayan süreç yoğunlaşmış ve aynı yıl yayınlanan “Çağdaş Serinlik”, “Devrimcinin Armonikası”, “Aşkımın Kefeni” şiirleri onun şiirlerinde iyi bir şekilde yansıtılmıştır. İlk kitabını 1966 yılında yayınlamış olmasına rağmen, İsmet Özer’in 1965 yılında yazdığı şiirlere yer vermemesi, onun şiirini yeni bir aşamaya taşıdığının göstergesi olarak kabul edilmiştir. şiirine yön verir.
Şiirlerinde birinci derecede telaffuz edilen; yoğun anlatım, kelime seçimi, ses unsurları, görüntü yoğunluğu, tamlık ve mısra üzerindeki vurgusu, şiirsel kompozisyonunu İsmet Özer Şiiri’nin en üst düzeyine taşımaktadır. Özellikle ikinci kitaptan sonra, şiiri imgeler ve hayallerin sonucu olarak görerek kendisini insanlardan ve toplumdan ayıran ve onları bir kısır döngüye hapseden bir anlayışa karşı, şiiri dünya görüşünde tutmaya büyük özen gösterir; ama unutmayın. şiirin birincil amacının şiir olması gerektiğini; şiirinin bir dünya görüşünün yerini tutacağını; zamanın sıkıntılarını yaşayan insanları takip edebilmek, her zaman ontolojik boyutun temel sorununun araştırılmasına öncelik vermek. Bir şair olarak kendi anlamını ve anlamını, onu hiçliğin ortasına koymak yerine, içinde yaşadığı toplumun anlam dünyasında bulmak için içinde yaşadığı topluma başvurur. Büyük ustayı kendi katına getirin.
1971-72 Çalışma Hayatı
1971-72 yıllarında Hacettepe Üniversitesi’ne girmeden önce bir eczanede kalfa olarak çalıştı. 1972’de Hassetépe Üniversitesi Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne kabul edildi. 1977 yılında buradan mezun oldu. Burada öğrencilik hayatı boyunca annesiyle birlikte yaşadı. Babasının emekli maaşıyla yaşıyorlardı. Bu yıllarda okul ve şiir hayatını kapladı. 1970’lerin başında, bir din ve yaşam biçimi olarak İslam’ı seçti. 1974 yılında “Diriliş” dergisinde Sezai Karakoç’un “Amentü” şiiri ile İslamiyet’i herkese duyurdu.
1975’te üçüncü şiir koleksiyonu olan Cinayet Kitabı’nı, dönüşümüne tanıklık eden şiirlerle yayınladı. Aynı yılın sonunda (Ekim 1975) Ticaret Bakanlığı’nda memur olarak çalışmaya başladı. Ocak 1976’da Necla Aslanoğdu ile evlendi. Hasan Sacit (1976), Oruç (1978), Esma Bisiklet (1983) ve Hesna Begüm (1986) adlarında dört çocukları vardır.
İsmet Özel Amentü Şiir’i
“Amentü” adlı şiirinin süreci İsmet Özel’in şiirlerinde de görülmektedir. Çeşitli yazı ve röportajlarında kendisini sosyalizme ve İslam’a getiren ilk sebebin şiir olduğunu söyledi. Şiir yazmaya karar verdiği yıllarda ilk olarak yazacağı şiirin (kuracağı yapının) temelini araştırmaya başlamış ve bu arayış çerçevesinde sık sık Kuran-ı Kerim okumuştur. Lise son sınıfta çeviri yaptı ve ciddiyetle yıkadı.Kitap okumaya ancak banyodan sonra başladı, ancak dinden bağımsız bir eğitim aldığı için çabayı anlayamadığını, bulamadığını söyledi.
Cevabı kendi iç dünyasında buldu ve arayışı onu sosyalizme götürdü. Şiirin insan doğasını anlamak için özel bir bilgi alanı olduğunu düşünen İsmet Özer, araştırmacı tavrından vazgeçmemiş, tüm şiirin merkezine kendi varlığını yerleştirmiştir. Varoluşun sırlarını keşfetme çabaları onu “Creed”e götürür. Kendisini sosyalizme yönelten sebepler ne olursa olsun, bu sebeplerle Müslüman olduğunu ilan etmiştir.
Hayatının bu yeni döneminde ilk şiirini modern şiirin öncülerinden Sezai Karakoç dergisinde yayımladı. Mülkiyelilerden Sezai Karakoç ile tanışın; ancak onlara edebiyatla ilgisi olmayan sıradan bir tanıdık aracılık ediyor. Şiirleri Turgut Uyar, Cemal Süreya, Edip Cansever, Ece Ayhan, Behçet Necatigil gibi Türk şiirinin önemli şairleri tarafından övülmüştür. 1977 yılında Yeni Devir gazetesinde köşe yazarlığı yapmaya başladı.
1978’de ilk nesir kitabı olan Üç Şey’i yayınladı.
Kitap, ilgi uyandıran teknoloji, medeniyet ve yabancılaşma kavramlarına odaklanıyor. Bu eserinde ve gazete yazılarında, dünyanın işleyişini kontrol eden egemen gücün kontrolünden kurtulmanın bir koşulu olarak kendi dünyasını farklı bir değer sistemi içinde kurmanın gerekliliğini ifade eder. Yazarlık kariyeri bu temel kaygı çerçevesinde gelişmiştir.
Bu yazılarda özel bir yer tutan Cuma Ekspresi’nde Türkiye’nin ihracat rotalarına odaklanıyor. Türkiye’nin kimlik krizine gerçek cevaplar arıyor. Dünya sisteminde güç merkezleri olarak adlandırdığı küreselleşme, evrensellik, hümanizm, demokrasi, insan hakları, çevrecilik kavramlarını ve onları pasif konuma getiren anlayışları sert bir şekilde eleştirdi. Anti-kapitalist, anti-emperyalist bir çizgi izleyen yazılarında İslam’ın Türk çimentosu olduğu fikrini savunuyor.
İlk olarak Ulusal Gazete’de yayınlanan Cuma Ekspresi, haftalık olarak Cuma günleri yayınlanır ve makaleler Cuma Ekspresi’nin ilk beş cildinde toplanır. Milli Gazete’de mektuplar 4 Kasım 1988’de başladı ve 3 Nisan 1992’de sona erdi. Dokuz yıllık bir aradan sonra, haftalık haber dergisi Real Life’da ikinci kez yayınlandı. “Kime?” “Cuma Mektupları” başlıklı bir mektupla yeniden başladı (Gerçek Hayat, no. 33, 8 Haziran 2001), gazete yazılarını durdurma kararını genişleterek, “Şuara-i Türkî vü Menafiî Millî” (Real Hayat, sayı) : 136, 30 Mayıs 2003) on cilt halinde ve kendisine başlıklı bir mektupla.
Ticaret Bakanlığı’ndan istifa ederek Yeni Devir’de çalışmaya başladı
(18 Nisan 1977). 1977-79’dan 1981-82’ye kadar Yeni Devir’de gazete yazarlığı yaptı. Yeni Devir’de başlayan yazarlık kariyeri, çeşitli aralıklarla Milli Gazete ve Yeni Şafak gazeteleri ile Real Life dergisinde devam etti. 4 Ağustos 2003’te “Bir varmış bir yokmuş İsmet Özel vardı” (ulusal gazete) başlıklı bir makale yayınlayarak, Kuran’a odaklanmaya devam etmesine ve İslami siyasi çizgiye verdiği desteğe son verdi.
1977’den itibaren gazete yazılarının çoğunu bir kitap haline getirdi. Sanattan siyasete, kültürden bilime pek çok konuda yazılarıyla temellerini koruyarak aydınların dünya karşısında aktif kalma olanaklarını araştırıyor. Güncel siyasi gelişmelere nadiren yazılarında yer verir.
Şiir Anlayışı
1980 yılında yayınladığı “Şiir Okuma Rehberi”, onun şiir anlayışını ortaya koyar. Şiir Okuma Rehberi, Türk Şairlerinin Dünya Karşısındaki Konumunu Gösteren Bir Eser, Sanat Faaliyetleri (Ocak 1982), Yazko Edebiyatı (Nisan 1982), Yeni Gündem (16 Şubat 1985) 28; 1-15 Mart 1985; 16- 31 Mart 1985); 1-15 Nisan 1985) ve Dergah’ta ilk yıl (Mart 1990-Şubat 1991) ) on iki makalede. Bu eserlerle daha çok bütünleşen Şiir Okuma Rehberi, Türk şiirinin ve çağdaş şiirin anlaşılmasına önemli katkılar sağlamıştır. 1980 yılında Dünya Yayınevi’nin müdürlüğünü yaptı. 1988-94 yılları arasında Çıdam Yayınlarını kurdu ve yönetti.
İsmet Özel ile Bire Bir
Kanal 7 TV’de haftalık olarak yayınlanan “İsmet Özel ile Bire Bir” programında İsmail Kara’nın ev sahipliğinde yaptığı programda entelektüel gündeme ilişkin görüşlerini dile getirdi. İsmail Kara’nın bu projesi 22 Ocak 1995’te başlamış ve 26 Eylül 1997’de sona ermiştir. Arada hiçbir sıçrama olmadan yaklaşık üç yıl sürdü. İsmet Özel, 18 Nisan 1977’de Ticaret Bakanlığı’ndan istifa ederek Yeni Devir’de çalışmaya başladı ve 1979’da buradaki görevinden ayrıldı. 1979-81 yılları arasında işsizdi. Bu süre zarfında kütüphaneden kitap satarak ailesinin geçimini sağlamaya çalıştı. Aynı dönemde bir mimarlık dergisi için mimarlık çevirisi yaptı. 1981 yılında İstanbul Devlet Konservatuarı Kültür Bölümü’nde Fransızca okutmanı olarak göreve başladı. YÖK’ten sonra Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı adını alan kurumda 18 yıl sonra emekli oldu. Ardından Bilkey Üniversitesi’nde klasik ve modern şiir dersleri vermeye başladı.
Smile at My Cellat
1984’te dördüncü şiir koleksiyonu olan Smile at My Cellat’ı yayımladı. 1987 yılında “Erbain / Şiirin Kırk Yılı” adlı ilk dört kitabını topladı. Erban’dan çok sonra şiir yayımlamadı. Mevsimlerin Kötülüğü, Ocak 1992 (Dergah, Ocak 1992, Sayı 23) haftalık haber dergisinde “İsmet Özel Şiire Yeniden Merhaba Diyor” (Tempo, 12 Ocak 1992) adıyla yer aldı. Yedi yıl sonra, Bill Yusuf Hikayesi adlı yeni bir şiir koleksiyonu yayınladı. 2003 yılında “Çatlıycak Kadar Aşkî” adlı şiir seçkisini yayımladı. Bu kitapta 1992 yılından bu yana farklı yıllarda yayımlanmış yedi yeni şiiri yer almaktadır.
Son şiir kitabı Not a Jew 2005’te yayımlandı. 1988’de yayınlanan Why Was not Walderson Here’da hayatı hakkında konuştu. Otobiyografisi Türkiye’nin yakın tarihine dayanmaktadır. 1989 yılında annesi Sıdıka Özel’i kaybetti.
İlk şiiri 1963 yılında yayınlanan İsmet Özer’in Şiirleri; Yelken, Türk, Dönem, Dostlar, Mülk, Evrim, Yapraklar, Hareket LX, Şiir Sanatı, Papirüs, Yeni Dergi, Halk Dostları, Diriliş, Sanat Etkinliği, Serbest Gösteri , Derviş Kulübesi, İnsan Sanatı, Gerçek Hayat, Deldi Ven “www.ismetozel.org” sitesinde yayınlanmaktadır. İsmet Özer’in şiiri dergide yayınladığı her şiiri doğrudan kendi kitabına dahil etmiş, değiştirilmeden İngilizce, Fransızca, Rusça ve Letonca’ya çevrilmiştir.
Ödülleri:
“Taş Yeme” ve “On İki” kitapları Türkiye Yazarlar Birliği Kağıt Ödülü’nü (1985) kazandı. Dünya Şairler Kongresi’nden Uluslararası Yunus Emre Ödülü’nü aldı. Şilili şair Gabriela Mistreal’in Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmasıyla, Türkiye’den İsmet Özer, hak ettiği “Gabriela Mistreal Nişanı” ödülüne layık görüldü, ödül her yıl bir ülkenin şairine, ödülün ellinci yılında (1996) veriliyor. 2005 yılında Türkiye Yazarlar Birliği’nden “Üstün Hizmet Ödülü” aldı.
İsmet Özel İçin Ne Dediler?
“İsmet Özel’in Cellâdıma Gülümserken’ini okuyorum. Gerçek bir şair o. Bu kitabında kendi kişisel serüveninden çıkarak yoğun bir şiir yaratıyor. Dilin ustası.” (Cemal Süreya)
***
“İsmet Özel, değil öyle atlanacak, Türk düşüncesinde ve şiirinde büyük bir işlevi olan ve Türkçenin en etkin ve önemli üç dört şairinden biridir.” (Ece Ayhan)
***
“İkinci Yeni çığırının 1960’tan sonra girdiği ‘duruluş dönemi’nin şairlerinden biridir İsmet Özel. İkinci Yeninin akrobatik biçim oyunlarıyla yaralanmış ilk döneminden sonra, şairce yaratılışının en doğal katkısıyla, duruluş döneminin önde gelen şairleri arasına katılmıştır. Ham şiir yapısının o sancılı kişiliğiyle, Tamer, Cansever, Uyar, Süreya, Özer gibi öncülerden meydana gelen ‘hareket’ noktasını taşmış, tekliğini ilân eden bir şiir gezegenine doğru yönelmiştir. Şu partizanlığı da bir hâl yoluna koyabilirse, günden güne büyüyen bir şair olmaması için hiçbir sebep yok.” (Eser Gürson)
***
“20. yüzyıl Türk mütefekkirleri arasında Türkiye’yi bir varlık, bir merkez, bir vasat, yol arkadaşı bulunabilecek, yürünebilecek bir zemin olarak yeniden inşa ve ihsas etme konusunda İsmet Özel’in yanına konabilecek kaç insan var? (…) I. Dünya Savaşı sonrasının ağır şartlarında, dâru’l–İslâm olarak galip kâfirlerin önünden kaçırılarak / çekip alınarak kurulan ve nüfus olarak da Müslümanlaştırılması başarılan Türkiye’de bugün iki millet yaşıyor. İki milletin teke indirilmesi Türkiye’nin en önemli meselesidir. O zaman ‘millet’, ‘Türk milleti’ denen varlığın ne olduğu, diğer milletlerden ayırt edici hususiyetlerinin niçin ve nasıl teşekkül ettiği, bugün hangi donanım ve siyasetle ayağa kaldırılabileceği hayat memat meselesi olarak ele alınmalı, irdelenmelidir. İsmet Özel bu hat üzerinde düşünce tarihimiz açısından fevkalâde önemli –ne yazık ki bilgi yetersizliği, fikrî tembellik, indirgemecilik ve ideolojik saplantılar yüzünden en az anlaşılan, hatta ona karşı husumetlere sebep teşkil eden– felsefi tenkitler, tahliller, yorumlar getirmiştir.” (İsmail Kara)
***
“Evet, İsyan’da topladığı şiirleriyle 1960 sonrası toplumsal şiirimizin en ilginç ve seçkin adı olarak belirdi.” (Ataol Behramoğlu)
***
“İsmet Özel ismi etrafında oluşturulan birtakım kişisel haber ve yorumların varlığını irdelemekten ziyade onun, kırk yıldan fazla yazı dünyası içerisinde bulunduğu süreci ve bu sürece katkı sağlayan ilişkiler bütününü göstermektir arzumuz. Etkili ve bu etkisini karşıt düşünce ortamında bulunanların bile kabullendiği bir şair ve aynı zamanda modern düşünce çağında birtakım hayati kavramların etrafında geniş bir tefekkür sahası açan metinleri ile İsmet Özel, sürekli genişleyen bir damar olarak varlığını hissettirmekte, şiirleri ve yazılarıyla ilgi odağı olmaya devam etmektedir.
İsmet Özel’e dönük eleştirilerin önemli bir bölümü ‘anlamak’ üzerine yoğunlaşırken, kişisel serzenişler edebiyat sayfalarının ve mahfillerinin yegâne konusu olarak daha çok kişisel tarife matuf ‘kibir’ dolayımında yapılmaktadır. Oysa tersine, bu vakurca tavır Özel’in şahsiyetini oluştururken özellikle vurguladığı ‘kendi işini kendin görmelisin’ açıklığıyla anlattığı ve bir tutum olarak varlığını korumak için sığındığı tek silah olarak durmaktadır.” (Reşit Güngör Kalkan)
ESERLERİ:
Şiir: Geceleyin Bir Koşu (1966), Evet, İsyan (1969), Cinayetler Kitabı (1975), Şiirler 1962-1974 (1980), Şiir Kitabı (1982), Cellâdıma Gülümserken Çektirdiğim Son Resmin Arkasındaki Satırlar (1984), Erbain / Kırk Yılın Şiirleri (1987; cd ekiyle birlikte 2005), Bir Yusuf Masalı (1999; cd ekiyle birlikte 2004), Çatlıycak Kadar Aşkî (2003), Of Not Being A Jew (2005).
Deneme: Üç Mesele (1978), Zor Zamanda Konuşmak (1984), Taşları Yemek Yasak (1985), Bakanlar ve Görenler (1985), Faydasız Yazılar (1986), İrtica Elden Gidiyor (1986, 2014), Surat Asmak Hakkımız (1987), Tehdit Değil Teklif (1987), Cuma Mektupları-1 (1989), Cuma Mektupları-2 (1989), Cuma Mektupları-3 (1990), Cuma Mektupları-4 (1991), Cuma Mektupları-5 (1992), Tahrir Vazifeleri-1 (1992), Tahrir Vazifeleri-2 (1992), Tahrir Vazifeleri-3 (1992), Tahrir Vazifeleri-4 (1992), Tahrir Vazifeleri-5 (1992), Tahrir Vazifeleri-6 (1993), Tahrir Vazifeleri-7 (1993), Tahrir Vazifeleri-8 (1993), Tahrir Vazifeleri-9 (1993), Tahrir Vazifeleri-10 (1993), Tahrir Vazifeleri-11 (1993), Tahrir Vazifeleri-12 (1994), Neyi Kaybettiğini Hatırla (1995), Ve’l-Asr (1995, 2013), Tavşanın Randevusu (1999), Bilinç Bile İlginç (2000), Cuma Mektupları-6 (2002), Cuma Mektupları-7 (2002), Cuma Mektupları-8 (2002), Cuma Mektupları-9 (2003), Cuma Mektupları-10 (2004), 40 Hadis (2004), Henry Sen Neden Buradasın-I (2004), Henry Sen Neden Buradasın-II (2004), Kalın Türk (2006, 2013), Toparlanın Gitmiyoruz 2 (2008), Küfrün İhsanı Olmaz (2013), Üç Zor Mesele / Teknik – Medeniyet – Yabancılaşma (2014), Faydasız Randevu (2014), Türk Olamadıysan Oldun Amerikalı (2015), Desem Öldürürler Demesem Öldüm (2016), Toparlanın Gitmiyoruz 3 (2017), Dil İle İkrar (2017), Başını Örten Kızlar Felsefe Bilmelidir (2018), Bir Akşam Gezintisi Değil Bir İstiklal Yürüyüşü (2018)
Poetika: Şiir Okuma Kılavuzu (1980).
Anı: Waldo Sen Neden Burada Değilsin (1988).
Söyleşi: Sorulunca Söylenen (1988, 1999).
Mektup: Genç Bir Şairden Genç Bir Şaire Mektuplar (Ataol Behramoğlu’yla karşılıklı mektupları, 1995).
Çeviri: Gariplerin Kitabı (Ian Dallas / Abdülkadir es-Sûfi’den, 1979), Cihad (Ian Dallas / Abdülkadir es-Sûfi’den, 1980), Osmanlı İmparatorluğu ve İslâmî Gelenek (Norman Itzkowitz’den, 1989), Siyasî Felsefenin Büyük Düşünürleri (W. Ebenstein’den, 1997).
Hakkında Yazılan Kitaplar: Reşit Güngör Kalkan / Ben İsmet Özel Şair – Bir Portre Denemesi (2010), Fatih Öztürk / Sokrates ve İsmet Özel (2015), Selahattin Yusuf / Bir Masal İsmet Özel’i (2018).
KAYNAKÇA: Eser Gürson / Geceleyin Bir Koşu (Yeni Dergi, Eylül 1966), Mustafa Kutlu / Üç Mesele (Hareket, Nisan 1979), Ebubekir Eroğlu / Amentü ve Öncesi (Yönelişler, Mart 1983), Binnaz Toprak / İki Müslüman Aydın: Ali Bulaç ve İsmet Özel (Kitap Dergisi, Ekim 1986), Mehmet H. Doğan / Evet İsyan’dan Sünni Şaire (Adam Sanat, Ağustos 1990), İhsan Işık / Yazarlar Sözlüğü (1990, 1998) – Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi (2001, 2004) – Encyclopedia of Turkish Authors (2005) – Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi (2006, gen. 2. bas. 2007) – Ünlü Edebiyatçılar (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 4, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Famous People (2013), Michael E. Meeker / Türkiye Cumhuriyetinin Yeni Müslüman Aydınları (Bilgi ve Hikmet, Kış 1993), İsmail Kara / Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi (1994, c. 3, s. 595-696), İsmet Özel’in Dünya Sistemi Ve(rsus) Türklük Tasavvuru (Dergâh, Ocak 2006), Reşit Güngör Kalkan / Ben İsmet Özel Şair – Bir Portre Denemesi (2010), Fatih Öztürk / Sokrates ve İsmet Özel (2015), Selahattin Yusuf / Bir Masal İsmet Özel’i (2018), İsmet Özel Kitapları (idefix.com – kitapyurdu.com, 01.02.2019).
