Binlerce yıl öncesine ait fosillerden elde edilen genetik veriler, on hatta yüz binlerce yıl öncesi canlıların nasıl yaşadığı, genetik bilginin nesilden nesile nasıl aktarıldığı ve geçmişte nesli tükenmiş organizma popülasyonları hakkında bilgiler verir. Bu veriler ayrıca, fosillerde incelenen soyu tükenmiş organizmalardan elde edilmiş genetik verilerin rekombinasyonu olan paleogenetik araştırmalara da yardımcı olur.
DNA Zamanla Kolayca Bozulur
İklim ve çevresel şartlar nedeniyle dinozorlar gibi çok eski canlılara ait fosillerden DNA elde etmek mümkün değildir. Bugüne kadar bilinen en eski DNA, yaklaşık 700 milenyum (700 bin yıl) önce yaşamış bir at fosiline aittir.
Ancak 2021 yılında yayınlanan bir araştırma bu rekoru kırdı. Uluslararası faaliyet gösteren bir bilim insanları ekibi, kuzeydoğu Sibirya’da Krestovka ve Adycha nehirlerinin yakınında, Kuaterner Pleistosen dönemine ait olduğunu tahmin ettikleri iki farklı mamut fosili keşfettiler.
Araştırmacılar, Sibirya’da sürekli donmuş halde olan permafrost toprak içerisinde bulunan mamut azı dişlerinden canlıya ait DNA elde etmeyi başardılar. Moleküler saat yöntemlerini kullanan çalışmalardan, DNA’nın yaşının 1 milyon yıldan daha eski olduğu tahmin edilmektedir. Kemiklerin jeolojik analizi ise bu öngörüyü doğrulamıştır.
Kaynak: Van der Valk, T. ve ark., “Million-year-old DNA sheds light on the genomic history of mammoths”, Nature, Cilt 591, s. 265-269, 2021.
