Athena, Savaş, Sanat ve Bilgelik Tanrıçası olarak Yunan mitolojisinde önemli bir tanrıçadır. Olimposlu on iki tanrıdan biridir ve birçok özelliğe sahiptir. Savaş tanrıçası olarak bilinmesine rağmen, Athena aynı zamanda sanat, bilgelik ve adalet konularında da önemli bir rol oynamaktadır.
Athena’nın Kökeni ve Doğumu
Athena’nın kökeni konusunda birkaç farklı hikaye vardır. En yaygın olanı, Zeus‘un kafasından doğduğudur. Bu hikayeye göre, Hikmet tanrıçası Metis Zeus ile birlikte olur. Metis’ten doğacak erkek çocuğun kendisini devireceği korkusu duyan Zeus Metis’i yutar. Ancak daha sonra kafasında şiddetli bir ağrı hissetmeye başlar. Demirci ustası Hephaistos‘u çağırır. Demirci ustası tanrı ağrının geçmesi için kan akıtmak gerektiğini düşünür ve Zeus’un başına baltasını indirir. Sonunda Zeus’un başından gök gözlü Athena doğar.
Athena’nın Simgesi ve Sembolizmi
Athena’nın sembolü baykuş ve zeytin dalıdır. Baykuş, bilgelik ve bilgi sembolü olarak bilinirken, zeytin dalı barışın sembolüdür. Athena aynı zamanda kalkan, miğfer ve mızrak gibi savaş araçları da Athena’nın sembolü olarak kullanılır.
Athena’nın Özellikleri
Athena, savaş tanrıçası olarak tanınsa da, aynı zamanda sanat, bilgelik ve adalet konularında da önemli bir rol oynamaktadır. Savaş konusunda stratejik bir zeka ve savaş becerileriyle tanınırken, sanat konusunda özellikle dokuma konusunda ün salmıştır. Athena’nın dokumacılık konusundaki becerileri, onu kadınların geleneksel bir mesleği olan dokuma işinde ustalaşmış bir figür haline getirmiştir. Bilgelik konusunda da Athena, felsefe, matematik ve bilim gibi alanlarda önemli bir rol oynamaktadır.
Athena’nın Hikayeleri
Antik Yunan Mitolojisinde Tanrıça’ya ait bir çok hikaye bulunmaktadır. Bunlardan bazılarına örnekler verelim.
Atina için Poseidon ile Yarışması
Athena’nın hikayelerinden biri Atina şehrinin koruyucu tanrıçası olması hikayesidir. Atina halkı kime tapınacakları konusunda kararsızdır. Athena ve deniz tanrısı Poseidon şehir için yarışırlar. Yarışın konusu ise, kimin şehre daha yararlı bir hediye vereceği idi. Poseidon, yere yabasını vurur ve su çıkartır. Ancak çıkan su tuzlu sudur. Athena ise yere vurur ve buradan bir zeytin ağacı çıkar.
Zeytin ağacı; Atina halkına yemek, yağ, ışık ve güzel bir manzara demektir. Kent halkı Athena’nın hediyesinin, Poseidon’unkinden daha yararlı olduğunu düşünür ve böylece tanrıça yarışı kazanır. Böylece, Atina şehrinin koruyucu tanrıçası olur ve şehir ismini Athena’dan alır.
Medusa’nın Lanetlenmesi
Athena’nın hikayelerinden biri, Medusa ile ilgilidir. Medusa, Yunan mitolojisinde, güzelliğiyle ünlü olan bir kadındır ve birçok erkeğin ilgisini çekmektedir. Athena, Medusa’nın güzelliğini koruması için onu Athena’nın tapınağına alır. Ancak Poseidon, Athena’nın tapınağına girer ve Medusa’ya saldırıe. Athena, bu duruma çok kızar ve Medusa’yı cezalandırmaya karar verir. Tanrı, bu cezayla insanlara da bir mesaj vermek ister: Tanrılara karşı gelmek ve onların kutsal yerlerini kirletmek ciddi sonuçlara yol açabilir.
Athena, Medusa’yı yılan saçlı bir canavara dönüştürdü. Medusa’nın yüzüne bakan herkes, taşa dönüşecekti. Bu yüzden Medusa, insanların korktuğu ve kaçındığı bir varlık haline geldi.
Medusa’nın nasıl öldüğü konusunda ise birkaç farklı hikaye vardır. Bazı versiyonlarda, Perseus adında bir kahraman, Athena’nın yardımıyla Medusa’yı öldürmeye karar verir. Perseus, Athena’dan bir ayna ve Hermes’ten kanatlı ayakkabılar alır. Medusa’nın yüzüne bakmadan onu öldürmek için aynaya bakar ve kılıcını kullanarak onu öldürür. Sonra da Medusa’nın kanından Pegasus ve Khrysaor adında iki yaratık ortaya çıkar.
Başka bir hikayeye göre ise, Perseus, Medusa’nın yüzüne bakmadan önce, gözlerini kör eden Grayların yardımını alır. Medusa’yı öldürdükten sonra, Perseus, Medusa’nın başını kılıfına koyar ve onu kullanarak düşmanlarını taşa dönüştürür.
Arakhne ile Dokumacılıkta Yarışması
Athena’nın bir diğer ünlü hikayesi, Arakhne ile ilgilidir. Arakhne dokuma işinde iyice ustalaşan ölümlü bir kadındır. Dokuma işinde o kadar ustalaşır ki Athena’ya meydan okur ve dokuma konusunda daha iyi olduğunu iddia eder. Athena, bu iddiayı kabul eder ve bir dokuma yarışması düzenlenir. Athena kendisinin Poseidon ile Atina şehri için savaştığı sahneyi dokur. Arakhne ise Zeus’un Herayı aldattığı sahneleri dokur. Gerçektende dokuması kusursuzdur ancak işlediği konu Athena’yı çok kızdırır ve Arakhne’yi örümceğe dönüştürür.
Truva Savaşında Athena
İlyada destanında, Athena savaşın başından sonuna kadar sık sık görünür ve savaşın sonucunu etkileyen bir dizi olayda rol oynar.
Athena, Yunan kahramanı Diomedes’in savaşta başarılı olması için yardım eder. Diomedes, Athena’nın yardımıyla birçok Troyalı savaşçıyı öldürür ve hatta tanrılar arasında bile savaşır.
Athena ayrıca, Achilleus’un öfkesi yüzünden savaşa katılmaması nedeniyle Achilleus‘un arkadaşı Patroklos’u savaşa göndermesine yardımcı olur. Patroklos‘un savaşta başarılı olmasına yardım eder ve onun ölümünden sonra da Achilleus’un intikam almasına yardım eder.
Athena ayrıca, Troya‘nın düşmesine neden olan ünlü “ahşap at” hilesinin icadına yardımcı olan tanrıçalardan biridir. Athena, Odysseus’a akıl verir ve onun hileli planını destekler.
Odysseus Hikayesinde Athena
Athena ve Odysseus’un Hikayesi, Antik Yunan mitolojisinde geçen önemli bir hikayedir. Athena, tanrılar arasında en bilge ve stratejik olanı olarak kabul edilirken, Odysseus ise Homeros’un İlyada ve Odysseia destanlarında anlatılan bir kahramandır.
Hikaye, Truva Savaşı sonrası Odysseus’un yurdu Ithaka’ya dönüş yolculuğunda yaşadıklarını anlatır. Odysseus, tanrıların öfkesini çeken bir yolculuğa çıkar ve denizlerde uzun yıllar boyunca zorlu sınavlarla karşılaşır.
Bu sınavlar arasında, yedi başlı bir deniz canavarı olan Scylla ve dört bacaklı bir canavar olan Charybdis ile karşılaşması en zorlu sınavlarından biridir. Athena, Odysseus’a bu zorlu sınavları atlatması için yardım eder. Athena, Odysseus’a yol göstererek ve stratejik tavsiyeler vererek, zorlu sınavların üstesinden gelmesine yardımcı olur ve İthaka’ya ulaşmasını sağlar.
Athena’nın Tapınakları ve Kültü
Athena için birçok tapınak ve kült inşa edilmiştir. Atina’da, Parthenon olarak bilinen tapınak Athena’ya adanmıştır ve antik dünyanın en önemli yapılarından biridir. Tanrıça ayrıca, Sparta, Korinth ve Efes gibi antik Yunan kentlerinde de önemli bir tapınıma sahiptir. Türkiye’de ise Tanrıçanın tapınım gördüğü yerlerden bazıları şunlardır;
- Pergamon Antik Kenti Athena tapınağı için tıklayınız.
- Priene Antik Kenti Athena tapınağı için tıklayınız.
- Heraklia Antik Kenti Athena tapınağı için tıklayınız.
Görsel Kaynak: Reference.com
