Akya Balığı, (Lichia amia) Kıyılarımızda ve açık sularda çokça rastlanan Balık Türleri arasında yer alır. Karadeniz’de nadiren görünür. Ancak Ege ve Akdeniz’de yaygındır. Akya (Lichia amia), genelde Kuzu Balığı (Seriola dumerili) ile karıştırılır. Bu iki balık her ne kadar birbirine benziyor gibi olsalar da belirgin karakteristik farklılıkları vardır. Yazının en altında iki balık arasındaki farkları göstereceğiz.
Akya Balığı hangi aileye mensup?
Carangidae ailesine mensup bir balık türüdür. Bu aileye ait balıklar genellikle vücutları uzun ve yüzgeçleri oldukça belirgindir. Toplum arasında bilimsel adı olan “Lichia” ‘nın Türkçe söylenişi olan “Liça” olarak da adlandırılır.
Nerede yaşarlar?
Akya balıkları, sığ sulardan daha derin sulara kadar farklı derinliklerde yaşayabilirler. Genellikle kayalık veya kumlu deniz tabanlarında bulunurlar ve yüzme yetenekleri oldukça iyidir. Bu nedenle serbestçe dolaşabilirler. Akya balıkları, tatlı su girişlerinden uzak dururlar ve daha çok tuzlu su bölgelerini tercih ederler. Bu balıklar, avcı ve avlanan bir türdür ve avlarını sürü halinde takip ederler.
Akdeniz ve Ege
Akya balığı, Akdeniz ve Ege’nin sıcak/ılıman ve tuzlu sularında yaygın olarak bulunur. Akdeniz ve Ege kıyılarındaki denizlerde ve adalarda yaşarlar.
Karadeniz
Akya balıkları, Karadeniz’de de bulunabilir, ancak bu bölgede daha az yaygındır.
Akya Balıklarının Karakteristik Özellikleri
- Vücut Yapısı: Akya balıkları, uzun ve oval bir vücuda sahiptirler. Genellikle yan tarafları hafifçe sıkışmıştır. Sırt yüzgeçleri oldukça uzun ve dikkat çekicidir.
- Renk: Genç akya balıkları genellikle parlak maviye yakın bir renge sahiptirler, ancak yaşlandıkça rengi sarımsı veya gümüşi bir renge dönüşebilir. Yanlarda belirgin bir siyah leke bulunabilir.
- Gözler: Büyük ve göz alıcı gözleri vardır, bu da avlarını yakalamalarına yardımcı olur.
- Yüzgeçler: Dorsal (sırt) yüzgeçleri uzundur ve birkaç sert diken içerir. Anal yüzgeçleri de belirgin ve uzundur.
- Boyut: Akya balıkları, büyüklükleri genellikle 30 ila 60 cm arasında değişir, ancak daha büyük bireyler de bulunabilir.
- Yaşam Tarzı: Akya balıkları, deniz tabanlarında yaşarlar ve genellikle kayalık veya sert zeminleri tercih ederler. Sığ sulardan derin sulara kadar farklı derinliklerde bulunabilirler.
- Beslenme: Akya balıkları etçil beslenirler. Diyetleri genellikle küçük balıklar, krustase ve diğer deniz organizmalarını içerir.
- Sürü Halinde Yaşarlar: Genellikle sürüler halinde dolaşırlar ve avlarını takip ederek avlanırlar.
- Sessiz Balıklar: Akya balıkları genellikle sessiz ve sakin balıklardır, ancak tehlike hissettiklerinde hızla kaçabilirler.
Deniz ürünleri arasında tüketilen popüler bir balık türüdür ve avlanmış veya yetiştirilmiş olarak pazarlanır. Balıkçılık ve akvaryum ticaretinde önemli bir rol oynarlar.
Ne zaman yumurtlar?
Akya balıkları (Lichia amia), genellikle ilkbahar ve yaz aylarında yumurtlarlar. Yumurtlama mevsimleri coğrafi konumlarına, su sıcaklıklarına ve diğer çevresel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Yumurtlama süreci şu şekilde işler:
- Üreme Göçü: Akya balıkları üreme döneminde denizden tatlı su girişlerine doğru göç ederler. Bu göçler, genellikle akarsu ağızlarına yakın kıyı bölgelerinde gerçekleşir.
- Üreme Alanları: Akya balıkları, üreme alanları olarak tatlı su ile tuzlu suyun karıştığı kıyı bölgelerini ve lagünleri tercih ederler. Bu alanlar, yavruların korunması için uygun bir ortam sunar.
- Yumurtlama: Dişi akya balıkları, yumurtalarını suyun üzerine seren özel yuvalar yaparlar. Erkekler ise bu yumurtaları döllerler. Yumurtalar suyun yüzeyinde asılı kalır ve bu süreç birkaç saat sürebilir.
- Yavrular: Yumurtadan çıkan yavrular, suyun yüzeyinde serbestçe yüzerler. Yavruların büyümesi ve hayatta kalması için uygun besin kaynaklarına ihtiyaçları vardır.
Akya balıklarının üreme dönemi ve yumurtlama zamanlaması, bölgeye ve iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak bu balıkların üreme davranışları, denizden tatlı suya göç etmeleri ve yumurtlamaları şeklinde gerçekleşir. Bu süreç, türlerin devamlılığını sağlamak için önemlidir, ancak çevresel değişiklikler ve aşırı avlanma gibi tehditler bu türleri etkileyebilir.
Akya Balıkları nelerle beslenirler?
Akya balıkları (Lichia amia), etçil bir diyetle beslenirler ve çoğunlukla aşağıdaki yiyecekleri tüketirler:
- Diğer Balıklar: Akya balıkları, küçük balık türlerini avlayarak beslenirler. Bu avlar arasında sardalye, hamsi, mezgit ve benzeri balıklar bulunabilir.
- Krustase ve Deniz Canlıları: Akya balıkları, deniz tabanındaki krustase (örneğin karides ve yengeç) ve diğer deniz canlılarını da tüketebilirler.
- Mollusk ve Kabuklular: Deniz tabanındaki yumuşakçalar (mollusk) ve kabuklu deniz hayvanları, akya balıklarının beslenme listesinde olabilir.
- Yavru Balıklar: Akya balıkları, küçük yavru balıkları da tüketebilirler. Bu, avlarını genellikle sürü halinde takip ederek gerçekleştirirler.
- Diğer Besin Kaynakları: Akya balıkları, denizde bulunan diğer uygun besin kaynaklarını da tüketebilirler. Besin tercihleri ve diyetleri, bölgesel ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Avcı balıklardır. Avlarını yakalamak için hızlı yüzme yeteneklerini kullanırlar. Genellikle sürüler halinde avlanırlar ve avladıkları yiyecekler, büyümeleri ve hayatta kalabilmeleri için önemlidir. Bu balıkların beslenme alışkanlıkları, deniz ekosistemlerindeki dengeyi etkileyebilir ve aşırı avlanma veya çevresel değişiklikler bu türlerin popülasyonlarını etkileyebilir.
Amatör Balıkçılık Yasal Limitleri
Akyalar için avlanma limiti minimum 30cm ‘dir. 3 adetten fazla alıkoyulamaz.
Kuzu ile Akya Balığı arasındaki farklar
Akya (Lichia amia) balıklarının sırt ve karınlarında bulunan yüzgeçler ve kuyrukları daha geniş ve belirgindir. Nispeten daha sivri bir başa ve asimetrik bir vücut yapısına sahiptir. Aşağıdaki Kuzu Balığı (Seriola dumerili) ‘de ise daha oval bir vücuda ve yüze sahiptir. Yüzgeçleri ve kuyrukları Akya kadar iri değildir. Renk olarak daha belirgin sarı ve yeşil tonlara sahiptir.
Kuzu Balığı (Seriola dumerili)
Akya Balığı (Lichia amia)